Hoe je het zelfverbruik van je zonnepanelen kunt verhogen

Zelf verbruiken van zonne-energie uit zonnepanelen is de meest economische gebruiksoptie voor huiseigenaren. Het verbruik van zelf opgewekte elektriciteit kan kosten besparen en de rentabiliteit van het PV-systeem verhogen. Dit artikel laat zien hoe je zelfverbruik kunt optimaliseren.

Welke opties zijn er voor PV-systemen voor eigen gebruik?

Er zijn verschillende manieren om het eigenverbruik te verhogen:

• ● Extra verbruikers aansluiten: Vooral 's middags, wanneer het PV-systeem de meeste elektriciteit produceert, moeten elektriciteitsintensieve apparaten zoals wasmachines, drogers of elektrische auto's worden gebruikt.
• ● Intelligent energiebeheer: Systemen zoals de ZEN+ Home AI HEMS schakelen consumenten automatisch in zodra er een overschot aan zonne-energie is, waardoor de teruglevering wordt geminimaliseerd en het eigen verbruik toeneemt.
• ● Het gebruik van thuisbatterijen voor zonnepanelen: Met een opslagsysteem zoals de Zendure SolarFlow 2400 AC kan overtollige zonne-energie overdag worden opgeslagen en 's nachts worden gebruikt, zodat de gebruiker tot 80% van de opgewekte elektriciteit kan gebruiken.

Welk niveau van zelfconsumptie is realistisch?

Een realistisch aandeel van zelfverbruik hangt sterk af van de individuele situatie, met name de elektriciteitsbehoeften en het verbruiksprofiel van het huishouden, evenals de grootte en het ontwerp van het PV-systeem. Zonder extra maatregelen zoals een thuisbatterijen is het eigenverbruik meestal ongeveer 30%. Met een opslagsysteem zijn zelfverbruikspercentages tot 70% realistisch haalbaar.

Om dit te illustreren, volgt hier een vergelijking voor een gezin van drie personen met een jaarlijkse elektriciteitsbehoefte van 3.500 kWh:

Zonder thuisbatterijen: Het PV-systeem genereert overdag veel elektriciteit, maar slechts een deel ervan kan direct worden verbruikt omdat het gezin op die momenten vaak niet thuis is. Een typische mate van zelfverbruik is hier ongeveer 30%, met een zelfvoorzieningsgraad van 20-25%.

Met thuisbatterijen: Overtollige PV-elektriciteit wordt tijdelijk opgeslagen in het opslagsysteem en is 's avonds en 's nachts beschikbaar voor verbruik. Op deze manier kan het aandeel zelfverbruik worden verhoogd tot 70%. De zelfvoorzieningsgraad bereikt dan waarden van 50-70 %.

Verschil tussen zelfconsumptieaandeel en zelfvoorzieningsgraad

Zelfconsumptiegraad (ook zelfconsumptiequota) en zelfvoorzieningsgraad worden vaak synoniem gebruikt, maar verwijzen eigenlijk naar verschillende waarden:

Het aandeel eigen verbruik geeft aan welk deel van de zelf opgewekte PV-elektriciteit wordt gebruikt voor eigen verbruik (referentiewaarde: PV-opwekking).

De mate van zelfvoorziening beschrijft hoe groot het aandeel van zelf opgewekte PV-elektriciteit is ten opzichte van het totale elektriciteitsverbruik (referentiewaarde: totaal verbruik).

Hoe hoger het aandeel van zelfconsumptie, hoe hoger de graad van zelfvoorziening en hoe minder elektriciteit er van het net moet worden afgenomen. De haalbare waarden zijn echter sterk afhankelijk van het individuele geval.

Hoe kan het aandeel van zelfconsumptie worden verhoogd?

Er zijn verschillende manieren om het aandeel eigenverbruik in een PV-systeem te verhogen en zo de economische efficiëntie en onafhankelijkheid van het elektriciteitsnet te vergroten:

1. Gebruik van een elektriciteitsopslagsysteem

Omdat de piekbelasting in het huishouden vaak 's ochtends en 's avonds optreedt wanneer het PV-systeem weinig elektriciteit produceert, kan een elektriciteitsopslagsysteem helpen om het overschot aan elektriciteit dat overdag wordt opgewekt tijdelijk op te slaan voor deze tijden. Hierdoor ben je minder afhankelijk van de uren zonneschijn en kun je de PV-elektriciteit gebruiken wanneer het nodig is.

2. Gebruik van een energiebeheersysteem

Intelligente energiebeheersystemen kunnen huishoudelijke apparaten zo regelen dat ze bij voorkeur draaien wanneer het PV-systeem veel elektriciteit produceert. Een wasmachine die 's ochtends wordt geladen, kan bijvoorbeeld automatisch starten zodra er voldoende PV-stroom beschikbaar is. Hoe meer apparaten geïntegreerd zijn, hoe groter het potentieel voor optimalisatie.

3. Elektrische voertuigen opladen met PV-stroom

Elektrische auto's kunnen rechtstreeks worden opgeladen met zelf opgewekte PV-elektriciteit met behulp van een "wallbox" (laadstation). In combinatie met een opslagunit is het ook mogelijk om 's avonds en 's nachts op te laden met elektriciteit die overdag is opgewekt. Voor sommige wallboxen zijn overheidssubsidies beschikbaar.

4. Elektrische waterverwarming met PV-elektriciteit

Waterverwarming kan ook worden overgeschakeld op elektriciteit van het PV-systeem, bijvoorbeeld met doorstroomverwarmers, boilers of warmtepompen. In de zomer kan de behoefte aan warm water vaak volledig worden gedekt door zonne-energie.

5. Consumptiegedrag aanpassen

Het zelfverbruik kan vaak eenvoudig worden verhoogd door het verbruiksgedrag handmatig aan te passen door grote apparaten zoals wasmachines, drogers, vaatwassers of ovens liever te gebruiken wanneer de zon schijnt en het PV-systeem veel elektriciteit produceert.

6. Sectoriële koppeling van elektriciteit en warmte

Een nog consistentere koppeling van de sector wordt bereikt door het gebruik van warmtepompen in combinatie met het PV-systeem, die de opgewekte elektriciteit direct gebruiken voor verwarming en warm water. Overschotten in de zomer kunnen zo zinvol worden gebruikt.

Het komt erop neer dat hoe meer verbruikers intelligent worden aangesloten op het PV-systeem en hoe meer het elektriciteitsgebruik wordt aangepast aan de elektriciteitsvoorziening, hoe meer PV-elektriciteit direct kan worden gebruikt. Energiebeheersystemen die constant de opbrengst monitoren en automatisch verbruikers inschakelen bij een overschot zijn hierbij een grote hulp.

Optimale uitlijning van een zonnepanelen

De oriëntatie en hellingshoek spelen een doorslaggevende rol in de opbrengst en kosteneffectiviteit van een zonnepanelen. Door de plaatsing van de zonnepanelen te optimaliseren, kan het eigenverbruik, d.w.z. het deel van de zonne-energie dat u zelf verbruikt, aanzienlijk worden verhoogd.

De optimale richting

Een oriëntatie van de zonnepanelen op het zuiden biedt ideale omstandigheden, omdat zo in de loop van de dag de meeste zonnestraling wordt opgevangen.

• ● Oriëntatie op het oosten: Het PV-systeem produceert meer elektriciteit in de ochtend, wat interessant kan zijn voor huishoudens met een hoog verbruik in de ochtenduren (bijv. voor het ontbijt en huishoudelijke activiteiten in de ochtend).
• ● West-georiënteerd: Hier wordt de opwekkingspiek verschoven naar de avonduren, wat een voordeel kan zijn voor werkende mensen met een hoog verbruik na het werk.
• ● Oost-westcombinatie: Als u twee zonnepanelen beschikbaar hebt, kunt u ze naar het oosten en westen richten en zo een gelijkmatigere opwekking gedurende de dag bereiken.

Zelfs met een zuiver noordelijke oriëntatie wordt nog steeds 87% van de maximale opbrengst behaald; de afschrijvingsperiode is hierdoor slechts iets langer.

De hellingshoek - een beslissende factor

Naast de kompasrichting heeft de hellingshoek van de zonnepanelen een aanzienlijke invloed op de opbrengst. Afhankelijk van de tijd van het jaar en de oriëntatie gelden de volgende aanbevelingen voor de optimale hellingshoek :

• ● Lente: 20-25°
• ● Zomer: 30-35°
• ● Herfst: 20-25°
• ● Winter: 35-40°

Een afwijking van slechts een paar graden van het optimum kan de energieproductie met wel 50% verminderen. Het is daarom aan te raden om flexibel instelbare beugels te gebruiken om de hellingshoek aan te kunnen passen aan het betreffende seizoen.

Praktische tip: Zelfverbruik optimaliseren

Om het eigenverbruik te maximaliseren, moet de oriëntatie van de zonnepanelen worden aangepast aan de individuele dagelijkse routine. Als het verbruik meestal 's ochtends plaatsvindt, is een oriëntatie op het oosten zinvol. Voor gezinnen die vooral 's middags en 's avonds elektriciteit nodig hebben, kan een oriëntatie op het westen een betere keuze zijn.

Het effect kan worden gecombineerd met een opslagsysteem of intelligent energiebeheer, dat de zonne-energie naar behoefte in het huishouden verdeelt. Op deze manier kan de zelf opgewekte elektriciteit efficiënt worden gebruikt en kan het elektriciteitsverbruik van het elektriciteitsnet tot een minimum worden beperkt. 

Hoger eigenverbruik dankzij batterijen en opslag

Zonnebatterijen en opslagsystemen voor elektriciteit zijn een effectieve manier om het zelfverbruik van PV-systemen aanzienlijk te verhogen. Ze werken volgens een eenvoudig principe:

1. Telkens wanneer het PV-systeem meer elektriciteit produceert dan op dat moment wordt verbruikt in het huishouden, wordt dit overschot aan elektriciteit tijdelijk opgeslagen in de zonnebatterij. Lithium-ion accu's zoals die worden gebruikt in het Zendure SolarFlow 2400 AC hebben zichzelf bewezen als een krachtige en duurzame technologie.

2. Als de vraag naar elektriciteit in het huishouden vervolgens toeneemt op momenten dat het PV-systeem minder elektriciteit levert (bijv. 's avonds of bij bewolkt weer), kan de eerder opgeslagen zonne-energie uit de accu worden gebruikt. De accu ontlaadt en voorziet het huishouden van elektriciteit.

3. Alleen als de batterij leeg is en het PV-systeem niet genoeg elektriciteit produceert om aan de vraag te voldoen, moet er extra elektriciteit van het openbare elektriciteitsnet worden afgenomen.

4. Op deze manier kan het aandeel zelfgebruikte PV-elektriciteit (= eigenverbruik) aanzienlijk worden verhoogd. In plaats van overtollige elektriciteit aan het net te leveren en later dure netstroom aan te schaffen, wordt de zonnestroom gewoon tijdelijk opgeslagen en later in je eigen huishouden gebruikt.

5. Afhankelijk van de grootte en het verbruiksprofiel van het huishouden en de afmetingen van het PV-systeem en het opslagsysteem, zijn zelfverbruikspercentages van 70% en meer mogelijk. Dit optimaliseert de economische efficiëntie van het systeem en maakt het minder afhankelijk van stijgende elektriciteitsprijzen.

Moderne lithiumopslagsystemen zoals de Zendure SolarFlow bereiken een hoge efficiëntie en cyclusstabiliteit. Ze kunnen vaak worden opgeladen en ontladen en geven een groot deel van de opgeslagen energie weer vrij. De investering in een zonne-opslagsysteem is daarom meestal al na een paar jaar terugverdiend, vooral in combinatie met intelligent energiebeheer.